Пошук

У Гродне праз стагоддзе вярнулі гістарычны спіс Каложскай іконы Божай Маці

14 сакавіка 2019

У Гродне праз стагоддзе вярнуўся гістарычны спіс унікальнай Каложскай іконы Прасвятой Багародзіцы, напісаны ў пачатку XX стагоддзя.

Пра гэта журналістам на спецыяльным брыфінгу паведаміў настаяцель Барыса-Глебскай (Каложскай) царквы протаіерэй Аляксандр Балоннікаў, паведамляе карэспандэнт БЕЛТА.

Дакладны і адзіны вядомы гістарычны спіс абраза, зніклага звыш 100 гадоў таму, у канцы 2018 года выпадкова выявілі на адным з антыкварных аўкцыёнаў у Германіі. Абраз удалося набыць.

— Некалькі месяцаў ішлі рэстаўрацыйныя працы. Устаноўлена, што спіс створаны ў пачатку XX стагоддзя. Зараз працягваюцца гістарычныя і навуковыя даследаванні іконы. На адваротным яе баку ёсць надпіс чарніламі пра тое — што гэты вобраз напісаны ў Лаўрскай іканапіснай майстэрні іераманахам Рыгорам, — адзначыў протаіерэй Аляксандр Балоннікаў.

Цяпер высвятляецца, у якой з лаўр яна магла быць напісана. Не выключана, што спіс ствараўся для важнай падзеі. Адна з версій кажа, што менавіта гэты спіс быў уручаны імператару Мікалаю II падчас яго візіту ў Гродна.

Цудатворны Каложскі абраз Божай Маці, напісаны, па некаторых дадзеных, у XVI стагоддзі, на працягу стагоддзяў быў галоўнай святыняй Гродзенскага краю. Яна знаходзілася ў храме да яго абвалу ў 1853 годзе. З абразом звязваюць мноства ацаленняў, а адным са знакавых цудаў стала збавенне Гродна ад разбурэння казейраўскімі войскамі ў 1914 годзе. Пасля богаслужэння аб выратаванні горада праціўнік, які знаходзіўся практычна каля брамы горада, адступіў. У 1915 годзе ікона была эвакуіравана ў глыб Расіі. З тых часоў сляды яе губляюцца.

Вяртанню спісу, распавёў протаіерэй Аляксандр Балоннікаў, папярэднічала яшчэ адна знамянальная падзея. У канцы мінулага года ў рызніцы Пакроўскага кафедральнага сабора ў Гродне знайшлі абразы, якія раней не выкарыстоўваліся з-за іх незвычайнай формы. Пры дэталёвым даследаванні ўдалося выявіць на адным з іх надпіс, датаваны 1897 годам. У ім гаварылася, што іконы напісаны спецыяльна для Каложскай царквы. Цяпер яны таксама вярнуліся ў храм.

Барыса-Глебская Каложская царква XII стагоддзя — адзін з найстарэйшых дзеючых храмаў Беларусі. У канцы 2018 года былі завершаны маштабныя работы па захаванню святыні, у прыватнасці, капітальны рамонт драўлянай сцяны храма. Адноўлена апорная здольнасць каркаса будынка, драўляная сцяна была выраўнавана па гарызанталі і вертыкалі, заменена ашалёўка фасада.

Таксама выканана добраўпарадкаванне тэрыторыі вакол храма, усталявана вонкавая падсветка. Фінансаваліся работы з фонду Прэзідэнта па падтрымцы культуры і мастацтва, абласнога бюджэту, а таксама спонсарскіх сродкаў. Унутры храма завершана аздабленне драўлянай сцяны знутры. Замененыя столь, падлога ў алтарнай частцы. Узведзены балкон для пеўчых, галерэя. Усе гэтыя элементы драўляныя. У якасці матэрыялу выкарыстоўваўся даўгавечны дуб.

Таксама ў падлозе царквы было абсталявана археалагічнае акно. Частка падлогі пакрыта трывалым шклом: пад ім прыхаджане і наведвальнікі царквы могуць разгледзець падмурак, а таксама рэшткі некалі страчанай старадаўняй калоны храма. Зрэшты, цяпер працы ў храме працягваюцца. Выразана з дуба новая дэталь іканастаса ў правай частцы алтарнай апсіды. З гэтага ж матэрыялу ствараецца ківот для Каложскай іконы Божай Маці.

Мяркуецца, што ўрачыстае богаслужэнне з усталяваннем на пастаяннае месца знаходжання гістарычнага спісу святыні пройдзе 1 мая. Гэтая дата, як плануецца, стане пастаянным днём святкавання ў гонар Каложскай іконы Божай Маці.

Гродзенская епархія / Church.by