У свята Сабора Архістратыга Міхаіла мітрапаліт Павел саслужыў Прадстаяцелям Іерусалімскай і Рускай Праваслаўных Цэркваў за Літургіяй у Храме Хрыста Спасіцеля
21 лістапада 201921 лістапада 2019 года, у свята Сабора Архістратыга Міхаіла і іншых Нябесных Сіл бясплотных, у кафедральным саборным Храме Хрыста Спасіцеля ў Маскве працягнуліся ўрачыстасці з нагоды 50-годдзя манаскага пострыгу і рукапалажэння ў свяшчэнны сан Свяцейшага Патрыярха Маскоўскага і ўсяе Русі Кірыла.
Бажэственную літургію ў кафедральным саборы здзейснілі Прадстаяцелі Іерусалімскай і Рускай Праваслаўных Цэркваў.
Блажэннейшаму Патрыярху Святога горада Іерусаліма і ўсёй Палесціны Феафілу III і Свяцейшаму Патрыярху Маскоўскаму і ўсяе Русі Кірылу саслужылі пастаянныя члены Свяшчэннага Сінода Рускай Праваслаўнай Царквы: мітрапаліт Круціцкі і Каломенскі Ювеналій, Патрыяршы намеснік Маскоўскай епархіі; мітрапаліт Кішынёўскі і ўсяе Малдовы Уладзімір; мітрапаліт Астанайскі і Казахстанскі Аляксандр, кіраўнік Мітрапалічай акругі Рускай Праваслаўнай Царквы ў Рэспубліцы Казахстан; мітрапаліт Санкт-Пецярбургскі і Ладажскі Варсанофій; мітрапаліт Мінскі і Заслаўскі Павел, Патрыяршы Экзарх усяе Беларусі; мітрапаліт Валакаламскі Іларыён, старшыня Аддзела знешніх царкоўных сувязяў Маскоўскага Патрыярхату; мітрапаліт Васкрасенскі Дыянісій, кіраўнік спраў Маскоўскай Патрыярхіі; каля трохсот Праасвяшчэнных архіерэяў Маскоўскага Патрыярхату, якія прыбылі на ўрачыстасці ў расійскую сталіцу.
У богаслужэнні ўдзельнічалі архіерэі і духавенства Памесных Праваслаўных Цэркваў: архіепіскап Канстанцінскі Арыстарх (Іерусалімская Праваслаўная Царква); епіскап Бачскі Ірыней (Сербская Праваслаўная Царква); епіскап Маравіцкі Антоній, прадстаўнік Патрыярха Сербскага пры Патрыярху Маскоўскім і ўсяе Русі; архімандрыт Серафім (Шамятоўскі), прадстаўнік Праваслаўнай Царквы Чэшскіх земляў і Славакіі; протаіерэй Данііл Андрэюк, прадстаўнік Праваслаўнай Царквы ў Амерыцы; архідыякан Марк (Хендэрсан) (Іерусалімская Праваслаўная Царква).
Таксама Прадстаяцелям Іерусалімскай і Рускай Праваслаўных Цэркваў саслужылі: протапрасвітар Уладзімір Дзівакоў, сакратар патрыярха Маскоўскага і ўсяе Русі па горадзе Маскве; протаіерэй Міхаіл Разанцаў, ключнік Храма Хрыста Спасіцеля; протаіерэй Мікалай Балашоў, намеснік старшыні АЗЦС МП; протаіерэй Ігар Якімчук, сакратар АЗЦС па міжправаслаўных адносінах; ігумен Феафан (Лук'янаў), загадчык службы пратакола АЗЦС МП; протаіерэй Уладзімір Вігілянскі, настаяцель дамавога храма мучаніцы Таццяны пры МДУ імя М. В. Ламаносава, сталічнае духавенства.
За богаслужэннем маліліся намеснік старшыні Сінадальнага аддзела па манастырах і манаству, настаяцельніца Зачаццеўскага стаўрапігіяльнага жаночага манастыра горада Масквы ігумення Юліянія (Каляда) і ігуменні шэрагу жаночых манастыроў Рускай Праваслаўнай Царквы.
У храме прысутнічалі старшыня Камітэта Дзяржаўнай Думы ФС РФ па міжнародных справах Л. Э. Слуцкі, старшыня савета дырэктараў ТАА «Група Аграком», прэзідэнт Федэральнай нацыянальна-культурнай аўтаноміі грэкаў Расіі І.І. Савідзі, прэзідэнт Міжнароднага фонду адзінства праваслаўных народаў В. А. Аляксееў.
Бажэственная літургія здзяйснялася на царкоўнаславянскай і грэчаскай мовах.
За богаслужэннем спяваў Патрыяршы хор Храма Хрыста Спасіцеля (рэгент — І. Б. Талкачоў).
Богаслужэнне трансліравалася ў прамым эфіры тэлеканала «Саюз».
На патроенай екценні былі ўзнесены прашэнні аб адзінстве Праваслаўнай Царквы і захаванні Царквы ад падзелаў і расколаў.
Пропаведзь перад прычасцем прамовіў протаіерэй Андрэй Аўчыннікаў, клірык храма свяціцеля Мікалая Цудатворца ў Хамоўніках горада Масквы.
Па заканчэнні Літургіі Свяцейшы Патрыярх Кірыл павітаў Блажэннейшага Патрыярха Феафіла і ўсіх удзельнікаў богаслужэння.
Прадстаяцель Іерусалімскай Царквы звярнуўся да Яго Свяцейшасці са словам у адказ:
«Свяцейшы Патрыярх Маскоўскі і ўсяе Русі Кірыл, узлюблены ў Хрысце Сабрат!
Благадаць Святога Духа прывяла нашы сляды ў святую благаславёную зямлю Расійскую, якая асвячана крывёю многіх тысячаў мучанікаў. Як Вы згадалі, сёння мы святкуем Сабор Архістратыга Божага Міхаіла і іншых Нябесных Сіл бясплотных. Гэтае свята невыпадковае, таму што ён нагадвае нам аб адзінстве Царквы, якая ёсць богачалавечым Целам Хрыстовым.
Наша радасць шчырая. Вялікае благаславенне, што сёння мы мелі магчымасць прычасціцца ад агульнай Чашы, самым яркім чынам засведчыўшы адзінства Праваслаўя у Хрысце.
Сапраўды, Царква зараз перажывае час выпрабаванняў, але, як сказаў свяціцель Іаан Залатавуст, царкоўны карабель, «хоць апаноўваецца многімі вятрамі і хвалямі, ніколі не падвяргаецца крушэнню».
І як вы правільна адзначылі, у цяжкія для Рускай Праваслаўнай Царквы, для рускага народа часы Іерусалімская Царква нязменна імкнулася дапамагчы, як напрыклад, у прыведзеным вамі выпадку, калі ў XVII стагоддзі Патрыярх Іерусалімскі Феафан III аднавіў на тэрыторыі сучаснай Украіны знішчаную грэка-каталіцкай уніяй праваслаўную іерархію.
Галгофа і Святы Гроб асвячаныя крывёю Хрыста, Сонца Праўды. Гэтыя святыні з'яўляюцца гарантыяй нашага праваслаўнага адзінства. Для нас вялікая духоўная радасць, што нам дадзена магчымасць прычасціцца ад адзінай Чашы любові Хрыстовай і такім чынам перадаць благаславенне Святога і Жываноснага Гроба Гасподняга пабожнаму рускаму народу і асабіста Вам, Ваша Свяцейшасць.
Хачу запэўніць, што Святая Іерусалімская Царква, якая з'яўляецца Маці ўсіх Цэркваў, моліцца і на святым Гробе Гасподнім, і на Галгофе, жадаючы, каб запанавалі любоў і праўда Госпада і Спасіцеля нашага Іісуса Хрыста.
Карыстаючыся магчымасцю, хочам перадаць гарачую ўдзячнасць яго Правасхадзіцельству Прэзідэнту Расіі У. У. Пуціну, які, нягледзячы на сваю насычаную праграму, прыняў нас у дзень Вашага нараджэння. У нас была вельмі канструктыўная сустрэча, падчас якой паважаны спадар Прэзідэнт з зацікаўленасцю казаў пра хрысціян на Святой Зямлі, аб хрысціянскім характары Іерусаліма, а таксама ў цэлым аб Праваслаўі, аб яго адзінстве. Мы ўдзячныя яго Правасхадзіцельству Прэзідэнту Пуціну і Вам, Ваша Свяцейшасць, за тое, што гэтая сустрэча стала магчымай.
Праваслаўная Царква з'яўляецца Царквой Уваскрасення, якая ёсць надзея ў Хрысце. На працягу стагоддзяў Праваслаўная Царква жыла гэтай надзеяй. Зараз перад нашымі вачыма — дакладнае адлюстраванне Святога Гроба Гасподняга, і ад імя Іерусалімскай Царквы, ад усяго набожнага народа, а таксама ад імя Святагробскага брацтва адзінае, што я магу зараз абвясціць, — Хрыстос уваскрэс!»
Напрыканцы Свяцейшы Патрыярх Кірыл яшчэ раз павіншаваў архіерэяў і духавенства:
«Спасі Госпадзі! Усіх са святам сардэчна віншую!
Дапамагай Гасподзь кожнаму з нас працаваць для таго, каб захоўваць паству нашу, народ наш у веры праваслаўнай, і ўсім разам саборна працаваць, умацоўваючы праваслаўнае адзінства. Са святам!»