Пошук

Намеснік Юравіцкага мужчынскага манастыра Нараджэння Багародзіцы ігумен Аўксенцій (Абражэй): «Нам трэба зразумець самае галоўнае: Бог ёсць любоў!»

20 ліпеня 2021

На сайце газеты «Жыццё Палесся» апублікавана інтэрв'ю з намеснікам старшыні Сінадальнага аддзела рэлігійнай адукацыі і катэхізацыі Беларускай Праваслаўнай Царквы; старшынёй аддзела адукацыі, катэхізацыі і місіянерскай працы Тураўскай епархіі; благачынным Калінкавіцкага благачыння; намеснікам Юравіцкага мужчынскага манастыра Нараджэння Багародзіцы ігуменам Аўксенціем (Абражэем):

— Айцец Аўксенцій, якія ўспаміны вы вынеслі са свайго дзяцінства? Вы з веруючай сям'і?

— Ды не, сям'я ў мяне была самая звычайная, можна сказаць, атэістычная. Маці, Іраіда Цімафееўна, і бацька, Эдуард Іосіфавіч, былі выхадцамі з рабочай, сельскай інтэлігенцыі. У сувязі з гэтым пра Бога я даведаўся толькі дзякуючы сваёй бабулі Еўдакіі Васільеўне. Мы жылі ў г. Гомелі, і яна кожнае лета прыязджала да нас у госці. І вось я тады запомніў, як з раніцы бабуля кудысьці сыходзіла, а потым прыносіла нам нейкія «булачкі», і мы запівалі іх, як яна тлумачыла, святой вадой. Пазней ужо стала зразумела, што Еўдакія Васільеўна хадзіла ў царкву на споведзь і прычасце. Але бабуля была вельмі ціхай веруючай. Сёння ў нас спрабуюць спасці чалавека любымі шляхамі. А яна спакойна усё гэта рабіла і вучыла нас, перш за ўсё, дабру. Гэта пры тым, што ў мамы з бабуляй была дамова: яна нічога дрэннага пра Бога не будзе ёй казаць, і бабуля таксама нічога не будзе казаць пра Бога.

Так я засвоіў адну выдатную хрысціянскую ісціну «І вось, усё, я́к хочаце, каб рабілі вам людзі, так і вы рабіце ім; бо ў гэтым закон і прарокі» (Мф. 7:12). У гэтым духу маці нас, траіх братоў, сваіх сыноў, і выхавала. Хоць цяпер я, вядома, шкадую, што ў дзяцінстве мяне не навучылі Запаведзям Божым, не паказалі, як трэба шанаваць Бога, не казалі аб тым, што такое любоў…

— Вы скончылі чыгуначны тэхнікум у 1992 годзе, пасля працавалі на пасадзе начальніка пасажырскага цягніка. А ў які момант зразумелі, што Ваш шлях — гэта служэнне Богу?

— Калі казаць пра служэнне Богу, то такая думка ў мяне з'яўлялася яшчэ ў 12-гадовым узросце, калі мяне толькі ахрысцілі. І пасля гэтага я стаў заходзіць у царкву. Пазней у мяне з'явілася жаданне дапамагаць людзям, якое я збіраўся рэалізаваць, паступіўшы ў медыцынскі інстытут. Але бацькі настаялі на тым, каб я звязаў сваю прафесію з чыгункай. Адвучыўся, папрацаваў трохі правадніком, далей — начальнікам цягніка. Але пачуццё, што я пад Богам, мяне ніколі не пакідала. Пастаянна была нейкая незадаволенасць сабой, сваім жыццём, і я працягваў шукаць сябе. Свядома пераступіў парог царквы ўжо гадоў у 28. Потым быў панамаром у Свята-Георгіеўскім храме г. Гомеля. А ў Свята-Мікольскім манастыры пазнаёміўся з айцом Савай, які і стаў маім духоўным бацькам. Спачатку ён мяне адгаворваў ад жыцця ў манастыры. Але потым у адзін выдатны момант вымавіў: «Скачы!». Я, вядома, здзівіўся гэтым словам. На што быў адказ: «Скачы ў прорву (паступай у манастыр — заўв. аўтара), і калі верыш Богу, то «Ангелам Сваім наказвае пра цябе — ахоўваць цябе на ўсіх шляхах тваіх: на руках панясуць цябе, каб не спатыкнуўся ты аб камень нагою тваёю».

Вось тады я і вырашыў кардынальным чынам змяніць жыццё: звольніўся з чыгункі, стаў працаваць манастырскім брамнікам, потым паступіў у манастыр у якасці паслушніка. А 1 студзеня 2004 года па благаславенню Высокапраасвяшчэннейшага Арыстарха, архіепіскапа Гомельскага і Жлобінскага нада мной быў здзейснены манаскі пострыг з нарачэннем імя Аўксенцій у гонар свяшчэннамучаніка Аўксенція Севасційскага. Так пачынаўся мой манаскі шлях.

— Вы атрымалі царкоўную адукацыю?

— Праз некалькі дзён я быў рукапаложаны ў сан іераманаха, і вызначаны на святарскае служэнне ў Свята-Мікольскім мужчынскім манастыры, дзе нёс послух келара. У 2004 годзе я паступіў у Маскоўскую духоўную семінарыю на завочнае аддзяленне, а ў 2010 годзе скончыў Мінскую духоўную семінарыю са ступенню бакалаўра багаслоўя. Дыпломную працу абараніў (на выдатна) па тэме «Фарміраванне асобы дзяцей дашкольнага ўзросту сродкамі праваслаўнай педагогікі на вопыце супрацоўніцтва дашкольнай установы і Царквы».

— Чаму звярнуліся менавіта да гэтай тэмы?

— Да таго часу я ўжо некалькі гадоў займаўся гэтым кірункам разам з загадчыцай ДУА № 170 г. Гомеля, удзельнічаючы ў інавацыйнай пляцоўцы па духоўна-маральным выхаванні дашкольнікаў. А ў дыпломнай працы быў абагульнены набыты за гэты час вопыт. Зыходзячы са сваіх дзіцячых успамінаў, будучы ўжо дарослым, я зрабіў выснову аб тым, што, калі б мяне ў дзяцінстве навучылі правільна сябе паводзіць, то гэта б зберагло мяне ад многіх няправільных учынкаў у далейшым жыцці. Асоба дзіцяці фарміруецца ў самым юным узросце, а далей можна зрабіць толькі невялікія карэкціроўкі. Таму так важна не ўпусціць гэты момант.

— У 2013 годзе вы сталі намеснікам Юравіцкага манастыра. Раней у Вас ужо быў вопыт святарскага служэння ў Іаана-Кармянскім жаночым манастыры вёскі Карма Добрушскага раёна Гомельскай епархіі. Якія ўражанні ў Вас склаліся пасля першага знаёмства з Юравіцкай абіцеллю? Што яна тады ўяўляла сабой?

— Першы раз я трапіў у манастыр у 2010 годзе. І ўжо тады адразу палюбіў гэта месца, «пранікся» ім. Але ніяк не мог падумаць, што праз тры гады ўладыка Леанід запросіць мяне стаць намеснікам гэтай абіцелі.

Зразумела, што ўсё даводзілася пачынаць рабіць практычна з нуля. На жаль, на сённяшні момант у нас многія манастыры знаходзяцца ў жаласным стане, акрамя вялікіх лаўр, якія маюць даўнія традыцыі. А так пачынаць заўсёды вельмі складана. Балазе, што да 2013 годзе ўжо многае было зроблена ў плане рэканструкцыі сабора манастыра.

— Што ж змянілася за 8 гадоў?

— У брацкім корпусе былі адрамантаваны ўсе пакоі, бібліятэка, санвузлы, калідоры. Аднак сёння патрабуецца ў некалькіх месцах падлатаць і дах. Але радуе тое, што паступова ідзе аднаўленне сабора і царкоўнай агароджы манастыра ў адпаведнасці з інвестыцыйнай праграмай па рэстаўрацыі пры долевым фінансаванні за кошт абласнога і рэспубліканскага бюджэтаў. Наш губернатар — Генадзь Міхайлавіч Салавей — сур'ёзна заняўся гэтым аб'ектам, таму што ён бачыць у ім не толькі рэлігійны, але і гістарычны патэнцыял.

— Зразумела, што ў намесніка сёння клопатаў вельмі шмат, асабліва якія тычацца рамонту, арганізацыі ўладкавання абіцелі. Але давайце цяпер пагаворым аб унутраным, духоўным жыцці манастыра…

— У першую чаргу мы павінны займацца унутраным уладкаваннем, — працягвае айцец Аўксенцій. — Хацелася б, каб у нас былі годныя манахі, паслушнікі, якія цалкам гатовыя прысвяціць сябе малітве, служэнню Богу і людзям. На жаль, такіх цяпер вельмі мала, таму што, прыйшоўшы ў манастыр, чалавеку трэба ад шмат чаго адмовіцца, многае пераасэнсаваць, многае змяніць у сваім жыцці. А гэта пад сілу не кожнаму. 

— Хто ўваходзіць у вашу манастырскую сям'ю? Якія послухі яны выконваюць?

— На сёння гэта пяць манахаў мужчын, дзве жанчыны (пенсійнага ўзросту), 6 труднікаў. Што тычыцца труднікаў, то гэта ў большасці сваёй людзі, якія не маюць даху над галавой, вызваліліся з месцаў пазбаўлення волі і г. д. часам бывае, што супрацоўнікі АУС прывозяць такіх людзей да нас, просяць пакінуць у сябе. Паступова прывучаем іх да храма, каб наладзіць на патрэбны лад, раніцай яны прыходзяць на братэрскі малебен, днём працуюць. Выконваюць послухі па гаспадарцы: даглядаюць за каровамі, цялятамі, курамі, працуюць у агародзе, займаюцца дробным рамонтам і г. д.

— Бываюць у манастыры выпадковыя людзі? Што галоўнае для насельніка манастыра?

— Безумоўна. Але калі ты зразумеў, што манастыр — гэта не твой шлях, а ты ўжо даў абяцанне Богу, то больш сумленна будзе вяртацца ў свет ... бо большы грэх заўсёды, калі мы бываем несумленныя перад Богам і перад сабой.

А для тых, хто прыходзіць у манастыр, неабходна адмовіцца ад нейкіх звычак, прыхільнасцяў, пэўнага ладу жыцця, выгод, можа, нават жыццёвых. Вораг роду чалавечага не хоча, каб людзі накіроўваліся да Бога, таму могуць быць розныя спакусы.

Трэба сказаць, што на сёння ў нас ужо не засталося манастыроў, дзе няма элементарных выгод: душа, цёплай вады і г.д. ніхто не спіць на голай падлозе або дошках. Любы паслушнік павінен разумець: самае галоўнае, што ад яго патрабуецца, — гэта служыць Богу. А Гасподзь кожнаму, хто Яму служыць, дасць усё патрэбнае. Гэта вельмі важны момант. Гаворка не ідзе пра празмернасці, а пра тое, што неабходна і будзе карысна для чалавека.

— Пост і малітва — гэта крылы душы чалавека, якая аднойчы ўстала на шлях выратавання. Ёсць людзі, якія і ў храм нячаста ходзяць, але рэгулярна, раз у год удзельнічаюць у хрэсных хадах з Мазыра ў Юравіцкі манастыр з адной з галоўных святынь Палескага краю — іконай Прасвятой Багародзіцы «Юравіцкая-Міласэрная». Якую духоўную карысць прыносяць такія паломніцтвы, паездкі?

— Магчыма, яны як раз набліжаюць гэтых людзей да таго, каб пачаць пастаянна хадзіць у храм, спавядацца, прычашчацца. Калі чалавек папрацаваў для Бога, прымусіў сябе ў чымсьці, захацеў куды-небудзь з'ездзіць, акунуцца ў гэтую атмасферу, то гэта таксама вельмі карысна. Нават экскурсіі прыносяць вялікую духоўную карысць.

— Што можна параіць людзям, якія хочуць аказаць матэрыяльную і іншую дапамогу манастыру?

— Усякая дапамога будзе дарэчы. Той, хто хоча дапамагчы матэрыяльна, можа скарыстацца кубкам для ахвяраванняў альбо пералічыць грошы на наш разліковы рахунак. Можна аказаць дапамогу сваімі рукамі: прыехаць у манастыр і папрацаваць. У любым выпадку чалавек будзе працаваць для сваёй душы. Бо наша — гэта не тое, што мы пакідаем для сябе, а тое, што аддаём.

— Айцец Аўксенцій, цяжка пазначыць усе напрамкі вашай дзейнасці. Вы з'яўляецеся благачынным Калінкавіцкага благачыння і старшынёй аддзела адукацыі, катэхізацыі і місіянерскай працы Тураўскай епархіі. Неаднаразова ўдзельнічалі ў Міжнародных Калядных чытаннях, розных рэспубліканскіх семінарах па духоўна-маральнаму выхаванню падрастаючага пакалення, Міжнародных канферэнцыях па прафілактыцы экстрэмісцкіх і суіцыдальных паводзін у падлеткаў і іншых падобнай скіраванасці, выступаеце там з дакладамі. А ў мінулым годзе ўказам мітрапаліта Мінскага і Заслаўскага, Патрыяршага Экзарха ўсяе Беларусі Веніяміна былі назначаны намеснікам старшыні Сінадальнага аддзела рэлігійнай адукацыі і катэхізацыі Беларускай Праваслаўнай Царквы па кірунку «Узаемадзеянне з духоўнымі навучальнымі ўстановамі Беларускага Экзархату». У наш няпросты час, калі ваенныя катаклізмы, эпідэміі, стыхійныя бедствы сталі справай не дзіўнай, а, хутчэй, штодзённай, што, па-вашаму, асабліва важнае ў справе праваслаўнага выхавання нашых дзяцей?

— Навучыць іх адрозніваць, дзе дабро, а дзе зло. А які самы важны крытэрый адрознення? Калі ў цябе стаўленне да кагосьці выклікае буру негатыўных эмоцый, то гэта ўжо ненармальна. Што рабіць, калі пастаянна ўзнікае ўзлаванасць, раздражняльнасць, пачуццё зайздрасці — у сям'і, у сваім асяроддзі? Часам нават страшна бывае чуць, калі ўцаркоўленыя людзі кажуць пра якую-небудзь нянавісць, варожасць, хочуць дамагчыся сваёй мэты любым коштам.

Часта бывае недастаткова таго, каб наша асяроддзе складалася толькі з веруючых людзей. Нам трэба яшчэ зразумець самае галоўнае: Бог ёсць любоў! І ўсе Яго дзеянні напоўнены любоўю. Нават калі Гасподзь нам папускае нейкае настаўленне, пакаранне, то і гэта заўсёды прамысліцельна. Бо потым наступае суцяшэнне. Галоўнае, каб мы своечасова задалі сабе вельмі важнае пытанне: ці па Божаму тое, чаго хачу я? І ці не будзе з-за майго ўчынку пакутаваць нехта іншы?

Гутарыў Аляксандр Шчарбакоў.

Фота: Аляксандр Шчарбакоў і yurovichi.by.

mazyr.by/Church.by