Пошук

Адбыліся ўрачыстасці, прысвечаныя 850-годдзю прастаўлення прападобнай Еўфрасінні, ігуменні і князёўны Полацкай

05 чэрвеня 2023

5 чэрвеня 2023 года Патрыяршы Экзарх усяе Беларусі Мітрапаліт Мінскі і Заслаўскі Веніямін узначаліў у Спаса-Еўфрасіннеўскім манастыры горада Полацка ўрачыстасці, прысвечаныя 850-годдзю прастаўлення заснавальніцы манастыра прападобнай Еўфрасінні, ігуменні і князёўны Полацкай.

За позняй Бажэственнай літургіяй у Крыжа-Уздзвіжанскім саборы абіцелі прадстаяцелю Беларускай Праваслаўнай Царквы саслужылі архіепіскап Віцебскі і Аршанскі Дзімітрый, архіепіскап Феадосій, ганаровы настаяцель прыхода храма іконы Божай Маці «Неспадзяваная Радасць» у горадзе Наваполацку, архіепіскап Гомельскі і Жлобінскі Сцяфан, архіепіскап Гродзенскі і Ваўкавыскі Антоній, епіскап Тураўскі і Мазырскі Леанід, епіскап Маладзечанскі і Стаўбцоўскі Павел, епіскап Светлагорскі Амвросій, вікарый Гомельскай епархіі, госці ў свяшчэнным сане, якія прыбылі на свята, духавенства Полацкай епархіі і клірыкі Спаса-Еўфрасіннеўскага манастыра.

Дыяканскі чын узначаліў протадыякан Уладзімір Назараў.

Богаслужэбныя спевы выканаў хор сясцёр абіцелі пад кіраваннем манахіні Фяўронні (Бармічовай).

Трансляцыя набажэнства вялася на тэлеканале «Беларусь 3».

За богаслужэннем маліліся ігумення полацкага Спаса-Еўфрасіннеўскага жаночага манастыра ігумення Еўдакія (Ляўшук), ігумення Бывалінскага Нікіцкага манастыра (Расія) ігумення Капіталіна (Філіпенка), ігумення Свята-Панцеляіманаўскага манастыра ў горадзе Браславе ігумення Ніка (Бурак), ігумення Свята-Узнясенскага жаночага манастыра ў вёсцы Баркалабава ігумення Ангеліна (Ёрш), ігумення Свята-Іаана-Багаслоўскага манастыра ў вёсцы Дамашаны ігумення Саламія (Аўчыннікава), ігумення манастыра святых жанчын-міраносіц у горадзе Бабруйску ігумення Параскева (Ельская), ігумення Спаскага жаночага манастыра ў горадзе Кобрыне ігумення Еўфрасіння (Куракевіч), а таксама насельніцы жаночых манастыроў.

На набажэнстве прысутнічалі Упаўнаважаны па справах рэлігій і нацыянальнасцяў Аляксандр Румак, старшыня Віцебскага абласнога выканаўчага камітэта Аляксандр Субоцін, прадстаўнікі ўлады, мастак-ювелір Мікалай Кузьміч.

Пасля запрычаснага сціха архіепіскап Гродзенскі і Ваўкавыскі Антоній зачытаў Пасланне Свяшчэннага Сінода Беларускай Праваслаўнай Царквы ў сувязі з 850-годдзем прастаўлення прападобнай Еўфрасінні, ігуменні і князёўны Полацкай.

Па заканчэнні Бажэственнай літургіі ў Спаса-Еўфрасіннеўскі манастыр пад звон званоў урачыста прыбыў хрэсны ход з Полацкага Сафійскага сабора. Епіскап Лідскі і Смаргонскі Парфірый, епіскап Полацкі і Глыбоцкі Ігнацій, епіскап Друцкі Яўсевій, вікарый Віцебскай епархіі, прадстаўнікі абласной, гарадской і раённай улады, а таксама жыхары і госці горада Полацка з харугвамі і абразамі ў руках прайшлі да Саборнай плошчы, дзе да іх далучыліся Патрыяршы Экзарх, архіпастыры, духавенства, прадстаўнікі ўлады, ганаровыя госці, сёстры абіцелі і паломнікі. Завяршыўся хрэсны ход ля Спаса-Праабражэнскага храма.

Тут да ўсіх прысутных звярнуўся Упаўнаважаны па справах рэлігій і нацыянальнасцяў Аляксандр Румак і абвясціў прывітальнае слова Старшыні Савета Рэспублікі Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь Наталлі Качанавай:

«Ваша Высокапраасвяшчэнства ўладыка Веніямін, шаноўная матушка ігумення Еўдакія, дарагія браты і сёстры, дарагія суайчыннікі! У багатай гісторыі нашай Айчыны прападобная Еўфрасіння Полацкая з'яўляецца ўнікальнай асобай, без якой немагчыма ўявіць ні мінулага, ні сучаснасці, ні будучыні Беларускай зямлі. І сёння мы маем магчымасць аддаць даніну павагі і прызнання духоўнаму подзвігу вялікай славянскай падзвіжніцы. Вобраз асветніцы, яе ідэалы і нятленныя дзеі саграваюць нас хрысціянскімі запаветамі, дораць мільёнам людзей радасць і надзею, дапамагаюць стаць бліжэй адно да аднаго і адкрываць сэрцы насустрач дабру. На працягу стагоддзяў нябесная заступніца беражэ нас, служыць яркім прыкладам паслушэнства, прабачэння і чалавечнасці. У цяперашні час, азмрочаны канфліктамі і супярэчнасцямі, выклікамі і пагрозамі, як ніколі важныя чыстасардэчнасць, спагадлівасць, міралюбнасць і цярпенне, завешчаныя прападобнай Еўфрасінняй. Мы заўсёды будзем шанаваць гэтыя вечныя каштоўнасці, заклікаць усе краіны і народы звяртацца да іх у імя міру і ўзаемаразумення, любові да жыцця і духоўнага стварэння. Няхай і надалей нястомныя малітвы святой Еўфрасінні Полацкай праз стагоддзі дапамагаюць нам захоўваць веру ва ўрачыстасць справядлівасці, натхняюць на самаадданую працу на карысць нашай роднай Беларусі. Ад усёй душы жадаю ўсім вам шчасця, моцнага здароўя і Божай ласкі».

Далей Аляксандр Румак звярнуўся да ўдзельнікаў урачыстасці ад імя Урада Рэспублікі Беларусь:

«Подзвіг прападобнай Еўфрасінні Полацкай на ніве духоўнасці і адукацыі атрымаў заслужанае прызнанне сучаснікаў, і ў нашы дні яна застаецца прыкладам адукаванасці, працавітасці і асветніцтва. Культурны росквіт Беларускай зямлі ў XII стагоддзі, станаўленне Полацка як духоўнага цэнтра шмат у чым звязаны з асветніцкай дзейнасцю святой падзвіжніцы. Невыпадкова ўнікальныя святыні, якія адносяцца да яе жыцця, складаюць неад'емную частку духоўнай і гістарычнай спадчыны Беларусі. Сапраўднымі скарбамі нашай культуры сталі збудаваны пры жыцці прападобнай Еўфрасінні Спаскі храм з фрэскавым роспісам, які захаваўся, цудоўны па прыгажосці і выкананню крыж, створаны па яе замове майстрам-ювелірам Лазарам Богшай. Гэта дзіўны па дакладнасці і прыгажосці выканання твор старажытнага ювелірнага мастацтва. Захаванне гісторыка-культурнай спадчыны ў ліку важнейшых задач дзяржавы, высакароднае пачынанне Царквы па яго адраджэнні былі падтрыманы Кіраўніком дзяржавы. Адноўлены асабліва шанаваныя святыні — крыж святой Еўфрасінні, яе рака, а таксама ўнікальныя фрэскі, і сёння мы можам зноў і зноў з трапяткім захапленнем звяртацца да гэтых цудоўных і духоўных сімвалаў.

Гісторыя аднаго з самых старажытных на Русі Полацкага Спаса-Еўфрасіннеўскага манастыра цесна звязана з жыццём і дзейнасцю Еўфрасінні Полацкай — першай беларускай святой, якая прапаведавала каштоўнасці дабра і міласэрнасці, працавітасці і самаадданага служэння бліжняму. Царква і ў цяперашні час шмат увагі надае выхаванню падрастаючага пакалення, патрыятызму, гатоўнасці самазабыўна служыць бліжняму. На працягу 20 гадоў плённа развіваецца супрацоўніцтва паміж дзяржавай і Беларускай Праваслаўнай Царквой. Мы дамагліся вялікіх поспехаў у сумеснай дзейнасці ў справах міласэрнасці і дабрачыннасці, адукацыі і культуры, духоўна-маральнага выхавання і навукі. Сённяшняя ўрачыстасць у гонар святой Еўфрасінні Полацкай несумненна з'яўляецца данінай памяці нашай вялікай суайчынніцы, сімвалам духоўнага адраджэння нашай краіны. У нас багатая гісторыя, самабытная культура, якая аказала ўплыў на станаўленне многіх краін і народаў. Мы маем поўнае права і павінны ганарыцца нашымі суайчыннікамі, якія праславілі Беларускую зямлю на ўвесь свет. Той вялікі прыклад міласэрнасці, падзвіжніцтва, самаадданага служэння Айчыне, які дала нам святая Еўфрасіння, не можа састарэць. Ён заклікае ўсіх нашых грамадзян, абапіраючыся на вечныя хрысціянскія каштоўнасці, тварыць і працаваць на карысць нашай роднай зямлі, штодня уносячы свой уклад у росквіт нашай Радзімы. Жадаю вам вялікіх творчых поспехаў на ніве служэння Айчыне і нашага Праваслаўя. І няхай святая Еўфрасіння становіцца добрым прыкладам у нашай высакароднай працы».

Затым усіх людзей, якія маліліся, і гасцей Полацка павіншаваў старшыня Віцебскага аблвыканкама Аляксандр Субоцін, падкрэсліўшы, што «Полатчына — выдатная зямля. Менавіта адсюль, з гэтага месца пайшло Праваслаўе па нашай краіне. Менавіта гэтая зямля дала нам прападобную Еўфрасінню — нашу заступніцу, нашу абаронцу, нашу памочніцу ва ўсіх справах. Хацелася б пажадаць нам усім, каб прападобная працягвала быць для нас маяком духоўнасці, нашай абаронцай, і падавала нам і далей прыклад міру і дабра».

Далей з архіпастырскім словам да прысутных звярнуўся Мітрапаліт Мінскі і Заслаўскі Веніямін, Патрыяршы Экзарх усяе Беларусі:

«Дарагія Праасвяшчэнныя ўладыкі, паважаныя прадстаўнікі высокай дзяржаўнай улады, дэпутацкага корпуса, паважаныя Аляксандр Міхайлавіч, Аляксандр Аляксеевіч, усячэсная матушка ігумення з сёстрамі, шматлікія паломнікі, удзельнікі хрэснага ходу, дарагія браты і сёстры! Са святам прападобнай Еўфрасінні, ігуменні Полацкай! Вітаю Вас з гэтай вялікай урачыстасцю і знамянальным днём для нашай Беларускай зямлі. Нам важна ў гэты святы Дзень Пяцідзесятніцы — Дзень Святога Духа, асэнсаваць ролю прападобнай Еўфрасінні ў жыцці нашага грамадства і ў жыцці кожнага чалавека. 850 гадоў таму прападобная Еўфрасіння спачыла на Святой зямлі, далёка ад сваёй Радзімы, ад блізкіх, знаёмых, ад гэтага храма, які будаваўся пад яе непасрэдным кіраўніцтвам. Фрэскі гэтага храма паказваюць, наколькі старанна святая ставілася да пытанняў храмабудаўніцтва і разам з тым клапацілася аб тым, каб храмы былі напоўнены абразамі і тымі творамі царкоўнага мастацтва, якія ўзвышаюць розум і сэрца ад мітусні жыццёвай і заахвочваюць задумацца пра спасенне сваёй душы, падахвочваюць да духоўнага і маральнага ўдасканалення чалавека.

Нам цяпер складана сказаць, чаму прападобная распачала гэтае падарожжа ў паважным узросце. У той час яго было не так і проста здзейсніць. Хоць яна была княскага роду і была паважаная і вядомая далёка за межамі Беларускай зямлі, але 3000 кіламетраў пераадолець у той час было зусім не проста. Можа быць, адказ на пастаўленае пытанне дадуць нам словы з акафіста, дзе прападобная параўноўваецца і з пакутнікамі, таму што яна добраахвотна ўзяла на сябе подзвіг абмежавання ва ўсім. Яна адмовілася ад сямейнага жыцця, ад шляхетнага становішча ў грамадстве, ад багацця, сама працавала і сваёй працай здабывала сабе пражытак. Яна адмовілася, можна сказаць, ад усяго, але набыла многае і, перш за ўсё, — адвагу ў Госпада хадайнічаць за свой народ, за блізкіх і дарагіх яе сэрцу людзей. Хадайнічаць не толькі падчас свайго жыцця, але і па заканчэнні яго. І цяпер мы адчуваем яе жывое хадайніцтва і дапамогу.

Таму хочацца прывесці дзіўны прыклад. Шматкроць маладая сям'я прыязджала сюды, у абіцель прападобнай, малілася з болем і смуткам — у іх не было дзяцей. Прайшоў час, і ўчора з хрэсным ходам з Глыбокага яны прыйшлі з немаўлём, якое нарадзілася, і яны палічылі неабходным, каб яно разам з дарослымі пераадолела гэты шлях з Глыбокага, каб пакланіцца мошчам прападобнай Еўфрасінні і аддаць ёй падзяку. Гэта адзін са шматлікіх выпадкаў, які кажа, як прападобная выконвае сваё абяцанне.

Калі яна накіроўвалася ў горад Іерусалім, яна казала, што толькі на час пакідае ўсіх. Людзі, якія бывалі на Святой Зямлі, адчувалі асаблівую благадаць і асаблівую прысутнасць Госпада. І святая, якая ўсё сваё жыццё імкнулася ва ўсім дагаджаць Богу і служыць Яму кожную хвіліну свайго жыцця, як раз прыбыла на гэтае месца, каб адчуць сябе яшчэ бліжэй да Бога.

Сёння, у Дзень Святога Духа, мы ўспамінаем, як нарадзілася Царква, як Дух Святы спачыў на апосталах, і яны атрымалі многія таленты: прарочыць, тварыць цуды і рабіць многае іншае да выратавання блізкіх. І гэтыя таленты Духа Святога будуць знаходзіцца ў царкве да сканчэння веку, да сканчэння бачнага свету, і будуць падавацца кожнаму чалавеку, які імкнецца жыць па запаведзях Божым, знаходзіцца ў малітве і ў працы над сабой. Мы бачым, што прападобная Еўфрасіння стала багатай носьбіткай Духа Святога, і ні адлегласць, ні час не з'яўляюцца перашкодай для таго, каб яна і цяпер дапамагала нам. І мы, беларусы, маем сёння гэтую вялікую духоўную спадчыну, да якой, зрэшты, прыцякаюць не толькі жыхары Беларускай зямлі, але і жыхары іншых краін. Пра яе ведаюць ва ўсім праваслаўным свеце, і мы закліканы да таго, каб пашыраць веды аб прападобнай у падрастаючага пакалення ад малога да вялікага…

Са святам! З радасцю аб вялікай заступніцы зямлі нашай! Са святам, якое нас абавязвае да таго, каб захоўваць духоўную спадчыну і памнажаць яе».

Затым было ўрачыста абвешчана мнагалецце Мітрапаліту Мінскаму і Заслаўскаму Веніяміну, Патрыяршаму Экзарху ўсяе Беларусі, архіпастырам і пастырам, ігуменні Еўдакіі з сёстрамі Полацкай абіцелі, уладам і ўсім, хто ўшанаваў гэтае свята.

У завяршэнне быў здзейснены малебен прападобнай Еўфрасінні з акафістам нараспеў, пасля чаго гасцям і паломнікам манастыра была прапанаваная святочная трапеза.

У 16.45 у Крыжаўздзвіжанскім саборы пачалося святочнае ўсяночнае трыванне напярэдадні святкавання перанясення мошчаў прападобнай Еўфрасінні з Кіева ў Полацк.

 spas-monastery.by/Church.by

Чытайце нас у мэсэнджэрах Telegram і Viber, 

сацсетках Instagram, ВКонтакте, 

Facebook і Одноклассники

Фотарэпартаж

Фотарэпартаж