У Мінскай духоўнай акадэміі адбыўся круглы стол, прысвечаны 800-годдзю з дня нараджэння святога дабравернага князя Аляксандра Неўскага [+відэа]
10 лістапада 202110 лістапада 2021 года ў Мінскай духоўнай акадэміі адбыўся круглы стол, прысвечаны 800-годдзю з дня нараджэння святога дабравернага князя Аляксандра Неўскага.
Арганізатарамі мерапрыемства выступілі Беларуская Праваслаўная Царква, Нацыянальная акадэмія навук Беларусі, Сінадальная гістарычная камісія БПЦ, Мінская духоўная акадэмія, Інстытут гісторыі НАН Беларусі.
Прывітальнае слова да ўдзельнікаў мерапрыемства мітрапаліта Мінскага і Заслаўскага, Патрыяршага Экзарха ўсяе Беларусі, Веніяміна абвясціў старшыня Сінадальнай гістарычнай камісіі Беларускай Праваслаўнай царквы протаіерэй Аляксандр Раманчук.
«Шанаванне святога дабравернага князя Аляксандра Неўскага глыбока ўкаранёна на ўсёй кананічнай тэрыторыі Рускай Праваслаўнай Царквы. Яно аб'ядноўвае праваслаўную паству Беларусі, Расіі, Украіны і іншых краін, нагадвае нам аб духоўным адзінстве і агульных каранях усходнеславянскіх народаў», — адзначалася ў прывітанні.
«Імя Аляксандра Неўскага цесна звязана з беларускімі землямі: дастаткова ўспомніць, што жонкай святога князя была Полацкая князёўна Аляксандра Брачыслаўна. Але не толькі таму нам блізкі і дарагі дабраверны князь. Ён здолеў адстаяць рэлігійны і цывілізацыйны выбар, зроблены роўнаапостальным Уладзімірам, зберагчы праваслаўную душу даручанага яму Богам народа».
Патрыяршы Экзарх канстатаваў, што за свой кароткі век — усяго 42 гады — святы дабраверны князь у выключна складаных гістарычных абставінах здолеў здзейсніць на дзіва многае. Ён адстаяў праваслаўную веру ад іншаслаўных замахаў, заклаў падмурак для адраджэння рускай цэнтралізаванай дзяржаўнасці, забяспечыў устойлівае становішча Царквы. Духоўная і дзяржаўная спадчына Аляксандра Неўскага не страціла свайго значэння да нашых дзён.
«Аляксандр Неўскі кананізаваны як святы дабраверны князь, які ў сваім паўсядзённым жыцці і дзяржаўнай дзейнасці кіраваўся вышэйшымі хрысціянскімі цнотамі — міласэрнасцю і чалавекалюбствам», — адзначыў Патрыяршы Экзарх, нагадаўшы, што перад смерцю князь прыняў манаскі пострыг — змяніў воінскія даспехі на адзенне пакорлівага манаха і гэтым засведчыў, што душа яго цалкам аддадзена Госпаду.
«Дзіўныя словы падзвіжніка: «Не ў сіле Бог, а ў праўдзе!» сталі запаветам для мінулых і будучых пакаленняў нашага народа. У самых цяжкіх сітуацыях, у пераломных момантах гісторыі, зварот да гэтых слоў дапамагаў захаваць веру, годнасць, выстаяць і перамагчы як у ратным, так і духоўным змаганні».
Прывітальнае слова Старшыні Прэзідыума Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі Уладзіміра Гусакова зачытаў дырэктар Інстытута гісторыі НАН Беларусі кандыдат гістарычных навук, дацэнт Вадзім Лакіза:
«У сучасных умовах жорсткага прагматызму вельмі важна захаваць духоўную нітку, якая дае магчымасць чалавеку застацца маральнай асобай. Менавіта цяпер так важна задумацца аб тым, які велізарны ўплыў на чалавецтва аказала хрысціянства.
У Старажытнай Русі яно аказала ўплыў на розныя бакі як дзяржаўна-прававога, так і сацыяльнага ладу. Перабудавала язычніцкую сям'ю на пачаткі хрысціянскай маральнасці, аказала вызначальны ўплыў на культуру, асвету і фарміраванне светапогляду насельніцтва. Многія гістарычныя асобы таго часу пакінулі выдатны след у гісторыі хрысціянства і лёс славянскіх народаў. Адным з іх з'яўляецца святы дабраверны князь Аляксандр Неўскі.
Князь Аляксандр Яраслававіч належыць да ліку тых вялікіх людзей у гісторыі, чыя дзейнасць не проста аказала ўплыў на лёсы краіны і народа, але шмат у чым змяніла іх, прадвызначыла ход гісторыі на многія стагоддзі наперад».
Мадэратарам круглага стала выступіла загадчыца кафедры царкоўнай гісторыі і царкоўна-практычных дысцыплін, кандыдат гістарычных навук, дацэнт Валянціна Цяплова.
У круглым стале прынялі ўдзел прадстаўнікі Мінскай духоўнай семінарыі і Мінскай духоўнай акадэміі, Інстытута гісторыі НАН Беларусі, Інстытута сацыялогіі НАН Беларусі, Мінскага дзяржаўнага лінгвістычнага ўніверсітэта, Рэспубліканскага інстытута вышэйшай школы, Віцебскага дзяржаўнага ўніверсітэта імя П. М. Машэрава, Брэсцкага дзяржаўнага тэхнічнага ўніверсітэта, Расійскага дзяржаўнага сацыяльнага ўніверсітэта ў Мінску, Нацыянальнага даследчага інстытута сусветнай эканомікі і міжнародных адносін імя Расійскай акадэміі навук, Праваслаўнага Свята-Ціханаўскага гуманітарнага ўніверсітэта, Растоўскага дзяржаўнага медыцынскага ўніверсітэта, святары і манаскія асобы Беларускага Экзархату.
У ходзе пасяджэння прагучалі даклады на такія тэмы, як «Роднасныя, культурныя і палітычныя сувязі Полацкіх і Уладзіміра-Суздальскіх князёў», «Першы праваслаўны храм Мінска па дадзеных археалогіі», «Мітрапаліт Кірыл і яго намаганні па адраджэнні царкоўнага жыцця на Русі пасля мангола-татарскага нашэсця», «Аляксандр Неўскі: эліты Русі ў перыяд крызісу», «Святы дабраверны князь Аляксандр Неўскі і адраджэнне рускай дзяржаўнасці» і іншыя.
Прамая трансляцыя пасяджэння вялася на YouTube-канале Мінскай духоўнай акадэміі. Для тых, хто не меў магчымасці онлайн-прагляду, відэазапіс даступны пасля завяршэння круглага стала.