Дэлегацыя ігуменаў і ігуменняў Рускай Праваслаўнай Царквы наведала Егіпет

14 лістапада 2018

top.jpg

7-12 лістапада 2018 года па благаславенню Свяцейшага Патрыярха Маскоўскага і ўсяе Русі Кірыла і па запрашэнню Патрыярха Копцкага Тавадраса (Фёдара) II Егіпет наведала дэлегацыя манахаў Рускай Праваслаўнай Царквы з мэтай паломніцтва да месцаў, звязаных з гісторыяй узнікнення і росквіту хрысціянскага манаства ў першыя стагоддзі нашай эры, а таксама знаёмства з сучасным жыццём мужчынскіх і жаночых абіцелей Копцкай Царквы.

Візіт адбыўся ў кантэксце развіцця дыялогу паміж Рускай Праваслаўнай Царквой і Копцкай Царквой у рамках дзейнасці адпаведнай двухбаковай камісіі.

Дэлегацыю ўзначаліў епіскап Лідскі і Смаргонскі Парфірый, старшыня Сінадальнага аддзела па манастырах і манаству Беларускага Экзархату. У яе склад таксама ўвайшлі: ігумення Юліянія (Каледа), ігумення Зачаццеўскага манастыра горада Масквы, намеснік старшыні Сінадальнага аддзела па справах манастыроў Маскоўскага Патрыярхату; ігумен Варфаламей (Пятроў), намеснік Мікола-Уграшского манастыра; ігумення Віктарына (Пермінава), настаяцельніца манастыра Нараджэння Багародзицы горада Масквы; ігумення Дамніка (Карабейнікава), настаяцельніца Наваціхвінскага Аляксандра-Неўскага манастыра горада Екацярынбурга; ігумення Лізавета (Пазнякова), настаяцельніца Марфа-Марыінскай абицели горада Масквы; ігумен Міхей (Бараноўскі), намеснік Засіма-Саваціеўскага манастыра Навагрудскай епархіі; іераманах Ермоген (Карчукоў), эканом Заіконаспаскага манастыра горада Масквы; іераманах Сцяфан (Ігумнаў), сакратар АЗЦС па міжхрысціянскіх адносінах, насельнік Заіканаспаскага манастыра; інакіня Аляксандра (Купаленка), настаяцельніца архіерэйскага падвор'я Лідскай епархіі; насельніцы Зачаццеўскага манастыра манахіня Сергія (Газаран), інакіня Варвара (Рубан) і інакіня Эмілія (Цвірава). Падчас паездкі дэлегацыю суправаджаў прадстаўнік Патрыярха Маскоўскага і ўсяе Русі пры Патрыярху Александрыйскім і ўсёй Афрыкі святар Віктар Кулага, а таксама архіерэі і клірыкі Копцкай Царквы.

Знаходжанне дэлегацыі на егіпецкай зямлі пачалося з Каіра. Паломнікі наведалі гістарычны хрысціянскі цэнтр горада — храм у імя мучанікаў Сергія і Вакха, пад якім знаходзіцца грот, дзе, паводле падання, некалі спынялася Святое Сямейства, кафедральны сабор Александрыйскай Праваслаўнай Царквы ў Каіры, які носіць імя святога Георгія Перамаганосца, копцкія жаночыя абіцелі IV-X стагоддзяў — манастыры святых Георгія Перамаганосца (Мар Гіргіс), Фёдара Страцілата (Амір Тадрус) і Меркурыя Філапатара (Абу Сэйфен), знакамітую копцкую «Вісячую царкву» (Муаляка).

Дэлегацыя была прынята вікарыем Блажэннейшага Патрыярха Александрыйскага і ўсёй Афрыкі Фёдара II епіскапам Вавілонскім Фёдарам, якія перадалі гасцям благаславенне Яго Блажэнства на маючае адбыцца паломніцтва. Кіраўнік дэлегацыі епіскап Лідскі і Смаргонскі Парфірый прасіў епіскапа Фёдара перадаць Прадстаяцелю Александрыйскай Праваслаўнай Царквы братэрскае прывітанне Свяцейшага Патрыярха Маскоўскага і ўсяе Русі Кірыла.

У наступныя два дні пілігрымы наведалі лаўры ў Усходняй (Аравійскай) пустыні — манастыры святых Паўла Фівейскага і Антонія Вялікага. У манастыры Святога Паўла госці пакланіліся пачэсным мошчам заснавальніка абіцелі, пагутарылі з ігуменам і браціяй манастыра. 10 лістапада епіскап Парфірый і члены дэлегацыі ў святым сане здзейснілі Бажэственную літургію ў пячорнай келлі, дзе некалі падвізаўся прападобны Павел Фівейскі.

У той жа дзень паломнікі прыбылі ў манастыр прападобнага Антонія Вялікага - першую абіцель ва ўсім хрысціянскім свеце (заснавана ў пачатку IV стагоддзя); яна была пабудавана блізу пячоры, у якой падвізаўся родапачынальнік манаства. Гэты манастыр здаўна з'яўляецца адным з месцаў паломніцтва. У XIX стагоддзі яго наведаў кіраўнік Рускай духоўнай місіі ў Іерусаліме архімандрыт Парфірый (Успенскі), аўтограф якога захаваўся на адной са сцен галоўнага манастырскага храма. У абіцелі спачываюць мошчы прападобнага Антонія Вялікага і многія іншыя святыні. Дэлегацыя Рускай Праваслаўнай Царквы наведала на гары каля манастыра келлю прападобнага Антонія, дзе заснавальнік манаства правёў у малітве і пасце 35 гадоў свайго падзвіжніцкага жыцця. Паблізу многія гады падвізаўся яго верны вучань - Павел Просты. Пазней іх прыклад пераняў цэлы мноства манахаў, у выніку чаго дадзеная мясцовасць атрымала назву «Гара келляў».

11 лістапада паломнікі прыбылі ў размешчаную паміж Александрыяй і Каірам Нітрыйскую пустыню — Вадзі-ан-Натрун) - радзіму хрысціянскага манаства, месца подзвігаў першых хрысціянскіх манахаў, падзеі з жыцця якіх апісаны ў егіпецкім патэрыку. У аддаленай частцы гэтай пустыні знаходзіліся келлі пустэльнікаў, а за імі — мясцовасць з першымі хрысціянскімі агульнажыхарскімі манастырамі, названая Скіт. З часам гэтая назва стала агульным імем падобных манастыроў.

Першым манастыром, які наведала дэлегацыя ў Нітрыйскай пустыні, стаў манастыр Рымлян (аль-Барамус), заснаваны каля 335 года прападобным Макарыем Вялікім, які атрымаў сваю назву ў памяць пра сыноў рымскага імператара Валенцініяна —  Максіма і Даміцыя, што падвізаліся тут пад кіраўніцтвам гэтага вялікага падзвіжніка. Гэты манастыр, у якім сёння жыве больш за сто манахаў, з'яўляецца найстарэйшым у пясках Нітрыйскай пустыні. У абіцелі паломнікі пакланіліся пачэсным мошчам айцоў-пустэльнікаў, якія некалі падвізаліся ў ёй, прападобных Пафнуція Вялікага, Маісея Мурына і іншых. Члены дэлегацыі агледзелі манастырскую тэрыторыю, самым прыкметным будынкам якой з'яўляецца характэрная для копцкіх манаскіх паселішчаў сярэднявечная цытадэль, якая служыла манахам для абароны ад шматлікіх у мінулым нападаў качэўнікаў. Таксама адбылася сустрэча паломнікаў з ігуменам і браціяй манастыра.

Затым паломнікі наведалі манастыр Сірыйцаў (ас-Сурыяні), заснаваны ў канцы IV стагоддзя і названы так у памяць аб знаходжанні некалі ў тамтэйшых краях манахаў з Сірыі. Самым вядомым з іх быў прападобны Яфрэм Сірын, які прыйшоў сюды для таго, каб сустрэцца з прападобным Паісіем Вялікім. На тэрыторыі манастыра можна ўбачыць пладаноснае дагэтуль дрэва, якое вырасла з уваткнутага ў зямлю кія святога Яфрэма — жывое сведчанне сустрэчы двух вялікіх падзвіжнікаў. Паломнікі таксама бачылі келлю, у якой маліўся прападобны Паісій, і фрэскі V стагоддзя. Адбылася гударка з ігуменам і браціяй манастыра, якая налічвае сёння каля двухсот пяцідзесяці чалавек. Насельнікі аказалі цёплы прыём пілігрымам і распавялі пра асаблівасці статута абіцелі. Тут традыцыйна былі моцныя традыцыі пустэльніцтва. У V-VII стагоддзях уся брація была рассеяная па келлях у пустыні і збіралася ў манастыр толькі на нядзельныя і святочныя богаслужэнні. Гэтая практыка часткова захавалася і ў нашы дні: сёння абіцель налічвае дзесяць анахарэтаў, а ў яе статуце не прадугледжана агульная трапеза ў буднія дні.

Затым дэлегацыя адправілася ў манастыр прападобнага Макарыя Вялікага - другую з заснаваных ім абіцеляў, якая адлічвае сваю гісторыю з 360 года і мае сёння каля ста сарака насельнікаў. Менавіта тут прападобны Макарый прыняў блажэнны скон, напярэдадні якога адбылося поўнае глыбокага духоўнага сэнсу развітанне святога з браціяй, апісанае ў яго жыціі. У гэтым манастыры дагэтуль захоўваюцца яго святыя мошчы, а таксама мошчы прападобных Арсенія Вялікага, Пафнуція Вялікага, Пімена Вялікага і Іаана Колава, якія тут падвізадіся, часткі мошчаў прарокаў Елісея і Прадцечы Гасподняга Іаана, якім пакланіліся паломнікі.

Увечары дэлегацыя прыбыла ў манастыр прападобнага Паісія Вялікага (Анба Бішой), заснаваны ім каля 357 года. Роля гэтай абіцелі ў жыцці егіпецкага хрысціянства была значнай заўсёды: ужо ў IV стагоддзі ў ёй падвізалася да 5 000 чалавек, і з тых часоў манаскае дбанне тут не перарываецца. Сёння гэты манастыр мае асаблівы статус: з яго сцен выйшлі многія архіерэі Копцкай Царквы, у тым ліку яе цяперашні Прадстаяцель Свяцейшы Патрыярх Тавадрас ІІ. Тут жа знаходзіцца адзін з адміністрацыйных комплексаў Копцкай Патрыярхіі.

12 лістапада здзейсніўшы Бажэственную літургію ў адным з храмаў манастыра святога Паісія, дэлегацыя Рускай Царквы зноў прыбыла ў Каір для сустрэчы са Свяцейшым Патрыярхам Тавадрасам II.

Яго Свяцейшасць цёпла прывітаў гасцей, адзначыўшы, што абмен дэлегацыямі манаскіх асоб з'яўляецца важным складнікам двухбаковых адносін. Кіраўнік Копцкай Царквы нагадаў, што пачатак актывізацыі гэтых адносін на сучасным этапе быў пакладзены ў ходзе яго сустрэч у Маскве з Патрыярхам Маскоўскім і ўсяе Русі Кірылам. Епіскап Лідскі Парфірый перадаў Свяцейшаму Патрыярху Тавадрасу прывітанне ад Прадстаяцеля Рускай Праваслаўнай Царквы і адзначыў, што святыні першых стагоддзяў, якія знаходзяцца на егіпецкай зямлі, маюць вялікае значэнне для ўсяго хрысціянскага свету. Яны з'яўляюцца скарбніцай духоўнай мудрасці і традыцыі манаскай дзейнасці, якая ніколі тут не перарывалася. Ад імя жаночай часткі дэлегацыі Свяцейшага Патрыярха Тавадраса вітала ігумення Юліянія, якая цёпла падзякавала копцкаму боку за аказаны дэлегацыі сардэчны прыём, за магчымасць пакланіцца вялікім святыням, звязаным з эпохай зараджэння хрысціянскага манаства.

Затым дэлегацыя агледзела кафедральны сабор Копцкай Патрыярхіі, які носіць імя святога апостала і евангеліста Марка, і пакланілася яго сумленным мошчам, якія спачываюць у крыпце сабора.

У той жа дзень позна ўвечары дэлегацыя адбыла ў Маскву.

Служба камунікацыі АЗЦС / Church.by