Распрацаваны метадычныя рэкамендацыі па арганізацыі дыстанцыйнага навучання ў нядзельных школах
17 снежня 2020Метадычныя рэкамендацыі для асоб, якія займаюцца прыходскай асветай у межах Беларускай Праваслаўнай Царквы, распрацаваныя на аснове «Рэкамендацый па арганізацыі дыстанцыйнай формы прыходскай асветы дзяцей і дарослых», рэкамендаваных Сінадальным аддзелам рэлігійнай адукацыі і катэхізацыі Рускай Праваслаўнай Царквы ў сувязі з пагрозай распаўсюджвання каронавіруснай інфекцыі.
На пасяджэнні кіраўнікоў епархіяльных аддзелаў рэлігійнай адукацыі і катэхізацыі Беларускай Праваслаўнай Царквы пад старшынствам мітрапаліта Мінскага і Заслаўскага Веніяміна, Патрыяршага Экзарха ўсяе Беларусі, прынята рашэнне «пры ажыццяўленні навучання ў нядзельных школах надаць асаблівую ўвагу арганізацыі працы ў дыстанцыйнай форме» (пратакол № 09/23 ад 23.09.2020).
Неад'емнай часткай прыходскай асветы з'яўляецца працэс навучанні дзяцей у веры, які рэалізуецца, як правіла, на базе парафіяльных нядзельных школ. Рэкамендацыі прапануюць розныя варыянты арганізацыі дыстанцыйнага навучання ў нядзельных школах з улікам кадравых і тэхнічных магчымасцяў асобна ўзятых прыходаў. Дыстанцыйнае навучанне* варта разглядаць не як часовую меру, абумоўленую эпідэміялагічным становішчам, але, хутчэй, як атрыбут сучаснасці, які адкрывае дадатковыя магчымасці для катэхізацыі, у тым ліку і ў нядзельнай школе.
- Арганізацыя дыстанцыйнага навучання.
Арганізацыя дыстанцыйнага навучання ў нядзельнай школе мае на ўвазе наступныя дзеянні:
— адаптаваць / распрацаваць праграму навучання**;
— падабраць рэсурсы: тэксты, практыкаванні, заданні, тэсты, мультымедыйныя элементы навучання (аўдыё-, відэаматэрыялы, малюнкі і т. п.);
— наладзіць каналы інфармацыйнага абмену матэрыяламі: мессенджеры (Viber, Telegram), сацыяльныя сеткі («ВКонтакте», Аднакласнікі, Instargram), а таксама воблачныя сховішчы, электронную пошту, сэрвісы Google Sites, Google Клас і інш.;
— забяспечыць платформу для навучання ў адпаведнасці з тэхнічнымі магчымасцямі прыхода (напрыклад, Discord, Skype, Zoom ці інш.).
- Этапы ўкаранення.
Укараненне дыстанцыйнай формы парафіяльнай асветы дзяцей прадугледжвае правядзенне наступных этапаў:
1) распаўсюдзіць інфармацыю аб арганізацыі дыстанцыйнага навучання ў нядзельнай школе * * * (праз настаяцеляў, клірыкаў, педагогаў, прыхаджан, а таксама з дапамогай парафіяльных груп у сацыяльных сетках, мэсэнджэрах і да т. п.);
2) правесці арганізацыйны сход з бацькамі або законнымі прадстаўнікамі выхаванцаў, выкласці асноўныя прынцыпы працы, атрымаць згоду на ўдзел дзяцей у навучанні, даць неабходныя матэрыялы ў даступнай форме;
3) сфарміраваць падгрупы (па магчымасці з улікам узросту дзіцяці і ступені уцаркоўленасці сям'і);
4) падрыхтаваць расклад для кожнай з падгруп (узгадніўшы анлайн-сустрэчы, кансультацыі, майстар-класы, тэрміны справаздачных мерапрыемстваў і да т. п.);
5) рэалізаваць праграму навучання;
6) правесці выніковы занятак (справаздачнае мерапрыемства, прэзентацыю праектаў, сумеснае свята і да т. п.);
7) прааналізаваць вынікі (разам з дзецьмі, сярод педагогаў, сярод бацькоў і г. д.).
- Дадатковыя магчымасці.
Дзякуючы інтэрнэт-тэхналогіям парафіяльная асвета можа ўключыць у сябе тыя віды дзейнасці, рэалізацыя якіх у вочным рэжыме з'яўляецца праблематычнай. З'яўляюцца дадатковыя магчымасці:
— наладзіць сувязь з прыхаджанамі, заахвочваючы дарэчную дапамогу і станоўчую ацэнку дасягненняў выхаванцаў нядзельнай школы (з дапамогай падабаек, рэпостаў, праглядаў, каментароў і да т. п.);
— прыцягваць кампетэнтных, дасведчаных (у тэалогіі, псіхалогіі, педагогіцы і да т. п.) прыхаджан у якасці кансультантаў, памочнікаў;
— матываваць узаемападтрымку сярод членаў абшчыны, уключаючы малодшых, пачаткоўцаў і даўно прысутных ў Царкве, наладжваць цёплыя даверныя адносіны ўнутры парафіяльнай абшчыны;
— запрашаць да ўдзелу (на дыстанцыйныя сустрэчы) святароў і катэхізатараў;
— праводзіць заняткі па вакале, рэпетыцыі святаў у малых групах з удзелам рэгента або музычнага кіраўніка;
— праводзіць майстар-класы па творчасці (прыцягваючы прафесіяналаў з асяроддзя рамеснікаў, кулінараў, мастакоў, ІТ-спецыялістаў і інш.).
- «Малодшая» і «старэйшая» групы.
Пры арганізацыі дыстанцыйнай формы прыходскай асветы дзяцей рэкамендуецца падзяліць на дзве ўзроставыя катэгорыі: «малодшая» (5-10 гадоў) і «старэйшая» (11-17 гадоў).
«Малодшая» група. У малодшай групе ў працэсе навучання мэтазгодна задзейнічаць бацькоў. Праграму фарміраваць па прынцыпе: «навучаемся ўсёй сям'ёй». Навучанне можа ўключаць у сябе сямейнае чытанне Евангелля, сумеснае прачытанне і абмеркаванне прапанаваных тэкстаў; сумесную малітву; сумесную творчасць, сумесную гатаванне, сумесныя святкаванні. Абраны падыход да навучання закліканы аказаць дапамогу ў развіцці духоўнага жыцця сям'і.
Узаемадзеянне з сям'ёй выбудоўвае педагог-кансультант****, у задачы якога ўваходзіць:
- арганізацыя анлайн-сустрэч у адпаведнасці з праграмай навучання;
- кансультаванне бацькоў;
- аказанне дапамогі ў арганізацыі працэсу навучання ў сям'і;
- матывацыя бацькоў да ўдзелу ў навучанні дзяцей;
- садзейнічанне ўцаркаўленню сям'і;
- падрыхтоўка да ўводзін сям'і ў жыццё парафіяльнай абшчыны / уключэнне сям'і ў парафіяльнае жыццё (педагог-кансультант як мост паміж прыходам і сям'ёй).
«Старэйшая» група. У старэйшай групе ў працэсе навучання рэкамендуецца ўзаемадзейнічаць непасрэдна з выхаванцамі. У якасці асноўнага падыходу аптымальна выкарыстоўваць праектнае навучаннее, вынікам якога можа стаць прыходскае мерапрыемства, Сацыяльная акцыя, стварэнне відэароліка (мультфільма, кароткаметражнага фільма), фотавыставы, музычнага кліпа і інш.
Працу са старэйшай групай вядзе педагог-куратар, у задачы якога ўваходзіць:
- Сумесная пастаноўка актуальных для выхаванцаў праблем, рашэнне якіх магчымае з дапамогай праекта;
- распрацоўка плана паэтапнай рэалізацыі праекта, размеркаванне задач;
- курыраванне праекта ў рэжыме анлайн, удзел у рабочых сустрэчах;
- матываванасць выхаванцаў, падтрымка хрысціянскага складніка праекта;
- арганізацыя прэзентацыі праекта і яго прасоўванне на прыходзе;
- правядзенне рэфлексіі, ацэнка выкананага праекта, абмеркаванне дасягненняў і недахопаў.
Чаканы вынік. Для малодшай групы добрым завяршэннем навучання стане сумесны ўдзел у Бажэственнай літургіі, умацаванне сям'і і далучэнне яе да хрысціянскіх каштоўнасцяў (светапогляду). Галоўным крытэрыем паспяховай рэалізацыі праграмы будзе ўцаркаўленне ўсёй сям'і, уключэнне яе ў жыццё прыходскай абшчыны.
Для старэйшай групы крытэрыямі паспяховасці навучання з'яўляецца хрысціянская накіраванасць праекта, якасць яго выканання і сацыяльная значнасць; праява навыкаў каманднай працы, узаемапавагі і ўзаемападтрымкі ў ходзе яго рэалізацыі. Галоўным крытэрыем паспяховай рэалізацыі праграмы будзе ўцаркаўленне выхаванцаў, усвядомлены удзел у жыцці прыхода, асабістая актуалізацыя хрысціянскіх каштоўнасцяў і духоўнае сталенне.
ЗАЎВАГІ:
*Дыстанцыйнае навучанне — гэта форма навучання, якая ўяўляе сабой узаемадзеянне педагога і навучэнца на адлегласці. Яна змяшчае ўсе кампаненты навучальнага працэсу і рэалізуецца з дапамогай сучасных інфармацыйна-камунікацыйных тэхналогій і іншых сродкаў, якія прадугледжваюць інтэрактыўнасць (электронная пошта, тэлефонныя перамовы, перамовы з выкарыстаннем магчымасцяў сеткі Інтэрнэт і інш.).
**У сувязі з тым, што ўтрымліваць увагу ў анлайн-фармаце значна цяжэй, чым пры вочнай форме ўзаемадзеяння, важнай складнікам праграмы з'яўляецца ўвядзенне інтэрактыўных элементаў, частая змена актыўнасці, інтэнсіўнасць і дынаміка камунікацыі.
*** Пры мэтазгоднасці і наяўнасці магчымасцяў на прыходзе прапануецца запрашаць на дыстанцыйнае навучанне дзяцей з агульнаадукацыйных школ, творчых студый, спартыўных секцый і інш.
**** У дадзеных метадычных рэкамендацыях «педагог-кансультант» і «педагог-куратар» уведзены для назвы педагогаў малодшай і старэйшай груп адпаведна. Задачы кожнага педагога абумоўлены спецыфікай абранага падыходу, а таксама дыстанцыйнай формай навучання.
Спасылкі на рэсурсы ў сетцы Інтэрнэт:
«Рэкамендацыі па арганізацыі дыстанцыйнай формы парафіяльнай асветы дзяцей і дарослых»
Развіццё духоўнага жыцця сям'і
http://наставник.онлайн/развитие-духовной-жизни-детей-и-взрос/
Праектнае навучанне
https://sites.google.com/site/projektitegevus/proektnoe-obucenie
Дыстанцыйнае навучанне