Пошук

У сталіцы Беларусі прайшлі ўрачыстасці ў гонар Мінскай іконы Божай Маці і 850-годдзя прастаўлення прападобнай Еўфрасінні Полацкай

26 жніўня 2023

26 жніўня 2023 года ў сталіцы Беларусі прайшлі ўрачыстасці ў гонар яўлення Мінскай іконы Божай Маці і 850-годдзя прастаўлення прападобнай Еўфрасінні Полацкай.

Перад пачаткам богаслужэння прысутныя на святкаванні архіерэі ўсклалі кветкі да помніка першаму Патрыяршаму Экзарху ўсяе Беларусі Мітрапаліту Філарэту, пасля чаго векапомнаму архіпастыру была абвешчана «Вечная памяць».

Затым адбылася ўрачыстая сустрэча Усебеларускага хрэснага ходу. За 9 дзён паломнікі прайшлі шлях працягласцю ў 250 км. Іх маршрут пралягаў праз 4 епархіі і 18 храмаў. У адзін з дзён праходжання да паломнікаў далучыўся Прадстаяцель Беларускай Праваслаўнай Царквы.

Разам з пілігрымамі ў Мінск прыбыў каўчэг з мошчамі вялікамучаніка Георгія Перамаганосца, які будзе знаходзіцца ў сталіцы Беларусі да 31 жніўня.

Цэнтральнай падзеяй стала саборная Бажэственная Літургія ля сцен Свята-Духава кафедральнага сабора, якую ўзначаліў Мітрапаліт Ташкенцкі і Узбекістанскі Вікенцій у саслужэнні Мітрапаліта Мінскага і Заслаўскага Веніяміна, Патрыяршага Экзарха ўсяе Беларусі, Мітрапаліта Смаленскага і Дарагабужскага Ісідара, архіепіскапа Віцебскага і Аршанскага Дзімітрыя, архіепіскапа Магілёўскага і Мсціслаўскага Сафронія, архіепіскапа Брэсцкага і Кобрынскага Іаана, архіепіскапа Гомельскага і Жлобінскага Сцяфана, архіепіскапа Гродзенскага і Ваўкавыскага Антонія, епіскапа Бабруйскага і Быхаўскага Серафіма, епіскапа Тураўскага і Мазырскага Леаніда, епіскапа Маладзечанскага і Стаўбцоўскага Паўла, епіскапа Лідскага і Смаргонскага Парфірыя, епіскапа Пінскага і Лунінецкага Георгія, епіскапа Друцкага Яўсевія, вікарыя Віцебскай епархіі.

Трансляцыя набажэнства вялася на YouTube канале Беларускай Праваслаўнай Царквы.

На ўрачыстасці прысутнічаў Упаўнаважаны па справах рэлігій і нацыянальнасцяў Аляксандр Румак.

У храме маліліся ігумення Полацкага Спаса-Еўфрасіннеўскага мітрапалічага манастыра ігумення Еўдакія (Ляўшук), ігумення Увядзенскага мітрапалічага жаночага манастыра ў вёсцы Багушы ігумення Лізавета (Сысун), ігумення Кацярына (Мальгіна).

Архіпастырам саслужылі: рэктар Мінскай духоўнай акадэміі архімандрыт Афанасій (Сакалоў); сакратар Мінскай епархіі протаіерэй Андрэй Волкаў; старшыня Узнагароднай камісіі Беларускага Экзархату, старшыня прыходскай рады Свята-Духава кафедральнага сабора горада Мінска іерэй Дыянісій Кавалёў; клірыкі сабора, духавенства Беларускай Праваслаўнай Царквы і госці ў свяшчэнным сане.

Дыяканскі чын узначаліў протадыякан Уладзімір Назараў.

Богаслужэбныя спевы выканаў Архіерэйскі хор пад кіраваннем Віталя Сабалеўскага.

За богаслужэннем маліліся шматлікія паломнікі і прыхаджане.

Пасля патроенай екценні Патрыяршы Экзарх узнёс падзячную малітву.

Пропаведзь перад прычасцем прамовіў архімандрыт Афанасій (Сакалоў).

Пасля адпуста Бажэственнай Літургіі было здзейснена слаўленне Божай Маці.

Па заканчэнні богаслужэння Патрыяршы Экзарх павіншаваў прысутных са святам і звярнуўся са словам настаўлення. Затым прысутных павітаў Мітрапаліт Ташкенцкі і Узбекістанскі Вікенцій.

Далей было абвешчана мнагалецце Свяцейшаму Патрыярху Маскоўскаму і ўсяе Русі Кірылу, архіерэям, духавенству і ўсім прысутным.

Пасля чаго слова было прадастаўлена Упаўнаважанаму па справах рэлігій і нацыянальнасцяў Аляксандру Румаку.

У завяршэнне архіерэі далі ўсім архіпастырскае благаславенне.

Па завяршэнні набажэнства для ўсіх жадаючых была арганізавана аглядная экскурсія па Свята-Духаве кафедральным саборы.

***

Мінскі абраз Божай Маці — адна з галоўных і найбольш шануемых праваслаўных святынь Белай Русі.

Паводле падання, старажытны цудатворны вобраз Маці Божай належыць пэндзлю апостала і евангеліста Лукі. Багародзіца сама благаславіла той малюнак і дала пажаданне, у адпаведнасці з якім будзе пастаянна прысутнічаць сярод людзей і несці ім сваю ласку з дапамогай разнастайных абразоў, спісаў з першай іконы. Паводле падання адна з такіх ікон на працягу некалькіх стагоддзяў знаходзілася ў Візантыі і, хутчэй за ўсё, знаходзілася ў адным з храмаў Канстанцінопаля. Напярэдадні Хрышчэння Русі спіс з яе прывёз у Кіеў святы роўнаапостальны князь Уладзімір і ўсталяваў яго, як асабліва шануемы, у збудаванай у X стагоддзі Дзясяціннай царкве. Пяць стагоддзяў гэты абраз знаходзіўся ў Кіеве. У 1482 годзе, як абвяшчае летапіс, крымскі хан Менглі I Гірэй захапіў Кіеў, «абрабаваў яго і выпаліў, узяўшы мноства палонных». Пры гэтым адзін з захопнікаў вынес абраз з храма, сарваў з яго залаты аклад, а саму абраз выкінуў у Дняпро. Аднак ікона Божай Маці ацалела і праз некаторы час з'явілася ў Мінску на рацэ Свіслач насупраць замка, дзе па «незвычайнаму ззянню заўважаная жыхарамі горада 13 жніўня 1500 г. была ўзятая і пастаўлена ў замкавай царкве Нараджэння Багародзіцы і знаходзілася ў ёй 116 гадоў».

Сярод відавочцаў гэтага цудоўнага яўлення былі і кіяўляне, якія дабраліся да Мінска, ратуючыся ад набегу татараў. Яны апазналі ікону — як тую, якая знаходзілася ў Сафійскім саборы, а затым была кінута ў Дняпро.

Тады ж, у 1500 годзе, быў усталяваны і дзень святкавання Мінскага абраза — у дзень яго яўлення мінчанам на рацэ Свіслачы 13 (26) жніўня. Гэта знамянальная падзея XV стагоддзя вызначыла асноўную ідэю галоўнага сімвала Мінска — герба горада: Дзева Марыя ў асяроддзі двух анёлаў і двух херувімаў.

Больш за стагоддзе абраз знаходзіўся ў царкве Нараджэння Багародзіцы, у Ніжнім замку Мінска. Аднак меркавана ў 1616 годзе праваслаўная святыня па распараджэнні мітрапаліта грэка-каталіцкай царквы Іосіфа (Руцкага) была перададзена ў грэка-каталіцкі (базыльянскі) храм Святога Духа, выбудаванага на месцы праваслаўнай царквы святых Касьмы і Даміяна. Пра яе даўняе існаванне дагэтуль сведчыць найменне Касмадаміянаўскага спуску, які вядзе ад Свята-Духава сабора да вул. Няміга.

Толькі пасля ўключэння Мінска ў склад Расійскай імперыі (1793 г.) уніяцкі Свята-Духаў кафедральны сабор у 1795 годзе па просьбе большасці мінчан і за пэўны грашовы ўзнос быў перададзены Праваслаўнай Царкве і пераасвячоны як Петрапаўлаўскі праваслаўны кафедральны сабор. Абраз зноў стаў галоўнай праваслаўнай святыняй горада Мінска. Праз паўстагоддзя святыня была пакрыта пазалочанай срэбранай рызай, упрыгожанай каштоўнымі камянямі.

Але крыху больш чым праз паўстагоддзя абраз чакалі новыя выпрабаванні. У 1917 годзе да ўлады прыйшлі бязбожнікі, якія сваімі дзеяннямі уваскрашалі ў памяці ліхадзействы татарскіх захопнікаў.

А цудатворнай ікона зноў, падобна таму, як у XV стагоддзі, была абрабавана: новыя ўлады забралі каштоўную рызу. Вернікі сабралі грошы, якія перавышалі кошт рызы, каб выкупіць яе ў багаборцаў. Тыя ахвотна ўзялі грошы, але рызу не вярнулі.

Абраз жа аддалі абнаўленцам у захоплены імі Петрапаўлаўскі сабор. Улетку 1936 года, ноччу, сабор быў узарваны, а Мінскую ікону, якая прадстаўляе культурна-гістарычную каштоўнасць, перадалі ў краязнаўчы музей. У 1941-м пасля адступлення Чырвонай Арміі, набожная праваслаўная жыхарка Мінска Варвара Васільеўна Слабко змагла выпрасіць абраз у акупацыйных уладаў і аддала яго ў дзеючую Кацярынінскую царкву. У пераможным 1945-м, пасля вызвалення Беларусі ад нямецкіх захопнікаў, савецкія ўлады гэтую царкву зачынілі, а ікона зноў вярнулася ў Свята-Духаў кафедральны сабор Мінска. З тых часоў найвялікшая праваслаўная святыня неадлучна знаходзіцца сярод мінчан, даруючы ім надзею, веру і сілы ў жыццёвых нягодах, нябачна засцерагаючы іх ад бед і пошасцяў. І мінчане вераць, што і надалей гэтая старажытная святыня беларускага народа будзе неадлучна з імі.

Church.by

Чытайце нас у мэсэнджэрах Telegram і Viber, 

сацсетках Instagram, ВКонтакте, 

Facebook і Одноклассники,

глядзіце ў YouTube і TikTok

Фотарэпартаж